Trong bài viết tay tôi trình bày một thủ thuật nhỏ để thể hiện tiếng Việt cho tên tác giả trong các bài báo khoa học. Để minh hoạ cho tiện tích, trong bài viết đầu tiên này tôi sẽ tập trung thể hiện tiếng Việt trên dấu nón. Tên tác giả tôi sẽ chọn là Đỗ Quốc An.
Đối với dấu nón, ta cần vẽ nó với các dấu sau: sắc, huyền, hỏi, ngã, và nặng.
Để hiển thị tên trên, ta cần các ký tự đặc biệt Đ, ỗ và ố; đây đều là những ký tự không được hỗ trợ trong LaTeX. Ý tưởng là tự vẽ chúng bằng các lệnh do chính chúng ta thiết kế.
- Vẽ ký tự "dấu nón + dấu sắc" bằng lệnh \cfac.
Chúng ta khai báo lệnh trên như sau:
\def\cfac#1{\ifmmode\setbox7\hbox{\$\accent"5E#1$}\else\setbox7\hbox{\accent"5E#1}\penalty 10000\relax\fi\raise 1\ht7\hbox{\lower1.05ex\hbox to 1\wd7{\hss\accent"13\hss}}\penalty 10000\hskip-1\wd7\penalty 10000\box7 }
Tương tự như vậy, khi sử dụng chỉ việc gọi, chẳng hạn \cfac o, để được ký tự ta muốn.
- Vẽ ký tự "dấu nón + dấu huyền" bằng lệnh \cfab.
Chúng ta khai báo lệnh trên như sau:
\def\cfgr#1{\ifmmode\setbox7\hbox{\$\accent"5E#1$}\else\setbox7\hbox{\accent"5E#1}\penalty 10000\relax\fi\raise 1\ht7\hbox{\lower1.05ex\hbox to 1\wd7{\hss\accent"12\hss}}\penalty 10000\hskip-1\wd7\penalty 10000\box7 }
Tương tự như vậy, khi sử dụng chỉ việc gọi, chẳng hạn \cfgr o, để được ký tự ồ ta muốn.
- Vẽ ký tự "dấu nón + dấu hỏi" bằng lệnh \cfqn.
-
Chúng ta khai báo lệnh trên như sau:
\def\cfqn#1{\ifmmode\setbox7\hbox{$\accent"5E#1$}\else\setbox7\hbox{\accent"5E#1}\penalty 10000\relax\fi\raise 1\ht7\hbox{\lower1.1ex\hbox to 1.8\wd7{\hss\accent"27\hss}}\penalty 10000\hskip-1.8\wd7\penalty 10000\box7 }
Tương tự như vậy, khi sử dụng chỉ việc gọi, chẳng hạn \cfgr o, để được ký tự ồ ta muốn.
- Vẽ ký tự "dấu nón + dấu ngã" bằng lệnh \cftil.
Chúng ta khai báo lệnh trên như sau:
\def\cftil#1{\ifmmode\setbox7\hbox{$\accent"5E#1$}\else\setbox7\hbox{\accent"5E#1}\penalty 10000\relax\fi\raise 1\ht7\hbox{\lower1.1ex\hbox to 1\wd7{\hss\accent"7E\hss}}\penalty 10000\hskip-1\wd7\penalty 10000\box7 }
Khi sử dụng chỉ việc gọi, chẳng hạn \cftil o, để được ký tự ta muốn.
- Vẽ ký tự "dấu nón + dấu nặng" bằng lệnh \cflwd.
Chúng ta khai báo lệnh trên như sau:
\def\cflwd#1{\ifmmode\setbox7\hbox{$\accent"5E#1$}\else\setbox7\hbox{\accent"5E#1}\penalty 10000\relax\fi\raise 1\ht7\hbox{\lower1.9ex\hbox to 1\wd7{\hskip 0.25\wd7. }}\penalty 10000\hskip-1\wd7\penalty 10000\box7 }
Khi sử dụng chỉ việc gọi, chẳng hạn \cflwd o, để được ký tự ta muốn.
- Vẽ chữ Đ.
Ta dùng đoạn mã sau
\def\Dbar{\leavevmode\lower.6ex\hbox to 0pt{\hskip-.03ex\accent"16\hss}D}
Cuối cùng để minh hoạ kết quả trên, ta có thể sử dụng
\author[D.Q An]{\Dbar \cftil o Qu\cfac oc An}
trong phần khai báo của bài báo.